Περιεχόμενο:

• Τι σημαίνει ο όρος Superfood;
• Λάδι καρύδας
• Μούρα Goji
• Έρευνα για τα μούρα Goji
• Αντενδείξεις

Από πάντα η ανθρωπότητα αναζητούσε νέες ουσίες, μέταλλα και αντικείμενα για να ανεβάσει τη ζωή μας σε ένα υψηλότερο επίπεδο, να ικανοποιήσει τις αυξανόμενες καταναλωτικές ανάγκες ή να δώσει την αίσθηση ότι κάνει τη σωστή επιλογή. Η αυξανόμενη δημοτικότητα ενός υγιεινού τρόπου ζωής δεν αποτελεί εξαίρεση. Σίγουρα είναι μια πολύ θετική τάση, αλλά υπάρχουν και άκρα. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι όπου τα προϊόντα γίνονται δημοφιλή, πάντα υπάρχει κάποιος που προσπαθεί να βγάλει χρήματα και να πείσει τους καταναλωτές ότι το προϊόν του είναι το καλύτερο, αλλά είναι πραγματικά έτσι; Αυτό θα συζητήσουμε σήμερα.

Τι σημαίνει ο όρος Superfood;

Ο όρος «Superfood» είναι σχετικά νέος. Αναφέρεται σε τρόφιμα φυσικής προέλευσης, ακατέργαστα και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, των οποίων η ποσότητα και οι ιδιότητες υποτίθεται ότι έχουν ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1998 στο επιστημονικό περιοδικό Nature Nutrition. Ο άνθρωπος που εξέδωσε αυτό το άρθρο ήταν ο κύριος Aaron Moss. Ο όρος καθιερώθηκε πολύ γρήγορα και έγινε όλο και πιο ευρύς. Εμφανίστηκε σε εφημερίδες, περιοδικά και άρθρα που είχαν ως σκοπό την επέκταση της γνώσης σε θέματα υγιεινής διατροφής και τρόπου ζωής.

Τα superfoods συνδέονται έντονα με τη μόδα, και γι’ αυτό η λίστα με όσα θεωρούνται superfoods από τους υποστηρικτές του όρου και όσα δεν πρέπει να είναι, είναι δυναμική και αλλάζει συνεχώς. Προστίθενται νέα προϊόντα, άλλα αφαιρούνται. Πολλές λίστες περιλαμβάνουν τα ίδια παραδείγματα προϊόντων, στα οποία αποδίδονται μοναδικές θρεπτικές αξίες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλα τα προϊόντα που αναφέρονται με αυτόν τον όρο είναι κακά ή επιβλαβή. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια! Υπάρχουν πράγματι κάποια που έχουν σαφή θετική επίδραση στην υγεία μας, αλλά σε αυτό το άρθρο εστιάζουμε σε δύο δημοφιλή προϊόντα που ονομάζονται superfoods. Μετά από έρευνα αποδεικνύεται ότι δεν είναι απαραίτητα τόσο υγιεινά όσο ισχυρίζονται οι κατασκευαστές ή ότι οι ευεργετικές τους ιδιότητες είναι πολύ δύσκολο να επαληθευτούν.

Λάδι καρύδας

Πολλοί από εμάς πιάστηκαν από το σχετικό μήνυμα μάρκετινγκ και το ακατέργαστο λάδι έγινε πολύ δημοφιλές. Ένα υπέροχο προϊόν, μια εναλλακτική λύση σε άλλα λάδια και μια εκπληκτική επίδραση στη μείωση της χοληστερόλης. Ακούγεται οικείο; Δυστυχώς, αυτό δεν ισχύει καθόλου και μπορεί επιπλέον να προκαλέσει το αντίθετο αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την American Heart Association (AHA), το 2017 σχεδόν το 72% των ερωτηθέντων πολιτών των Ηνωμένων Πολιτειών απέδωσε σε αυτό το λάδι θετική επίδραση στην υγεία. Ωστόσο, μεταξύ των διατροφολόγων ήταν μόνο 37%, γεγονός που δείχνει πόσο αποτελεσματικές είναι οι σημερινές ενέργειες μάρκετινγκ και διαφήμισης.

Μετά την αύξηση του ενδιαφέροντος για το λάδι καρύδας, άρχισαν όλο και περισσότερες μελέτες για τις τόσο ευεργετικές όσο και πιθανώς αρνητικές ιδιότητές του. Έδειξαν ότι το λάδι καρύδας περιέχει έως και 90% κορεσμένα λιπαρά οξέα, παρόλο που είναι φυτικό λάδι. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, είναι εξίσου ανθυγιεινό με το λίπος χοίρου, αλλά έχει επίσης αποδειχθεί ότι η δομή των κορεσμένων λιπαρών που περιέχονται σε αυτό το λάδι διαφέρει από τα τυπικά ζωικά λίπη. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν αυξάνει το ποσοστό LDL στον ίδιο βαθμό με το παραπάνω λίπος χοίρου, αλλά μπορεί παρ’ όλα αυτά να συμβάλλει στην ανάπτυξη αρτηριοσκλήρωσης και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων.

Το λάδι καρύδας περιέχει επίσης τα λεγόμενα μεσαίας αλύσου λιπαρά οξέα. Η ιδιαιτερότητά τους είναι ότι απορροφώνται στο έντερο και εισέρχονται απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος, ειδικά στην πυλαία φλέβα. Μπορούν να έχουν θεραπευτική δράση ιδιαίτερα σε ασθενείς με διαταραχές απορρόφησης και ορισμένες νευρολογικές παθήσεις. Επιπλέον, αυτά τα λίπη χρησιμοποιούνται αρχικά για ενεργειακές διαδικασίες. Ωστόσο, δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο θετικές επιδράσεις, καθώς περιέχει και άλλα μεσαίας αλύσου λιπαρά οξέα. Το Ινστιτούτο επισημαίνει επίσης ότι αυτό το λάδι, σε αντίθεση με άλλα φυτικά έλαια, αυξάνει την ποσότητα της «καλής χοληστερόλης», δηλαδή της HDL, μόνο σε πολύ μικρό βαθμό. Δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι το λάδι καρύδας μπορεί πράγματι να έχει θετική επίδραση στην υγεία μας, αλλά σίγουρα δεν είναι ένα προϊόν χωρίς ελαττώματα και η έρευνα για τις επιπτώσεις του στον οργανισμό μας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα.

Μούρα Goji

Ένα ακόμη προϊόν στη λίστα μας, του οποίου η αποτελεσματικότητα συχνά υπερεκτιμάται. Τα μούρα Goji φυτρώνουν σε έναν θάμνο που ονομάζεται λύκαινα και τα μούρα τους χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες στην κινέζικη κουζίνα και την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική. Στην Ευρώπη είναι επίσης γνωστά ως κινέζικο νυχτολούλουδο.

Αυτά τα φρούτα προωθούνται ως θεραπεία για διάφορες ασθένειες και ως ελιξίριο νεότητας. Η καθημερινή συνιστώμενη δόση για την υγεία των μούρων Goji είναι 10 έως 20 γραμμάρια αποξηραμένων μούρων.

Υποτίθεται ότι βοηθούν στην απώλεια βάρους, βελτιώνουν την κυκλοφορία και τη λειτουργία της καρδιάς, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες. Επιπλέον, συνιστώνται για αϋπνία και προβλήματα υπέρτασης. Ας το παραδεχτούμε, ακούγεται πραγματικά υπέροχο;

Έρευνα για τα μούρα Goji

Οι έρευνες για τα μούρα Goji προέρχονται κυρίως από την Κίνα και ασχολούνται κυρίως με την αντιοξειδωτική δράση αυτών των φρούτων. Εκτός αυτών των μελετών, είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν τέτοιες από άλλες γεωγραφικές περιοχές. Επομένως, είναι δύσκολο να βρεθούν αξιόπιστες πληροφορίες για τις θρεπτικές αξίες και τις δραστικές ουσίες. Υπάρχουν πηγές που αναφέρουν την ποσότητα βιταμίνης C που περιέχεται σε 100 γρ. μούρων, η οποία κυμαίνεται από 30 έως 140 mg, ενώ σε σύγκριση με το εγχώριο φραγκοστάφυλο είναι 177 mg/100 γρ. Άρα δεν είναι ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, και θα έπρεπε να είναι, αν θυμηθούμε ότι αυτά τα φρούτα χαρακτηρίζονται ως «Superfood» κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αντιοξειδωτικά.

Άλλα συστατικά των Goji, που ευθύνονται για τις ευεργετικές τους ιδιότητες, είναι οι σύνθετοι σακχαρίτες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ουσίες όπως η αραβινόζη, η ξυλόζη και η γλυκόζη. Σύμφωνα με έρευνες, ο πολυσακχαριδικός σύνθετος που περιέχεται στα φρούτα Goji έχει πολυκατευθυντική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Η δράση του περιγράφεται ως ευεργετική για την υγεία.

Τα μούρα Goji δεν έχουν ακόμη μελετηθεί πλήρως και, παρά τα ευεργετικά συστατικά που περιέχουν, περιέχουν επίσης και ουσίες με ανεπιθύμητες επιδράσεις. Εκτός από τις θεωρίες που επαινούν τα μούρα Goji, πρόσφατα εμφανίζονται και απόψεις για τις βλαβερές επιπτώσεις τους στην υγεία μας. Η ποσότητα στη διατροφή δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπερβαίνεται, καθώς υπάρχουν αναφορές για υποτιθέμενες στομαχικές διαταραχές και διάρροια μετά από υπερβολική κατανάλωση.

Εδώ φαίνεται η ασυνέπεια, καθώς από τη μία πλευρά δεν υπάρχουν πολλές αξιόπιστες μελέτες για τις ευεργετικές τους ιδιότητες και από την άλλη για την επιβλαβή τους δράση. Από τις πιο αξιόπιστες είναι οι έρευνες Γερμανών επιστημόνων στο Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνου στη Στουτγάρδη. Δείχνουν ότι αυτά τα μούρα είναι από τα πιο επιβαρυμένα με φυτοφάρμακα φρούτα. Μετά την εξέταση όλων των δειγμάτων, δεν υπήρχε κανένα που να υπερέβαινε την ποσότητα του Acetamiprid, που χρησιμοποιείται ως φυτοφάρμακο. Ωστόσο, η συγκέντρωση δεν ήταν αρκετά υψηλή για να αποτελέσει άμεσο κίνδυνο για την υγεία.

Μια ακόμη ενδιαφέρουσα ανακάλυψη αφορά μούρα που καλλιεργούνται υπό βιολογικές και οικολογικές συνθήκες. Δύο από τα επτά εξετασθέντα δείγματα περιείχαν τέτοια δείγματα, αλλά σε όλα υπερέβαιναν το όριο φυτοφαρμάκων.

Αντενδείξεις

Ωστόσο, τα μούρα Goji μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία όταν καταναλώνονται από άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα. Πρόκειται για αντιπηκτικά, δηλαδή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι τα μούρα Goji μπλοκάρουν την απορρόφηση αυτών των φαρμάκων, οδηγώντας σε επικίνδυνη συσσώρευση της δραστικής ουσίας στον οργανισμό και αυξάνοντας τον κίνδυνο αιμορραγίας. Τα άτομα που λαμβάνουν τέτοια φάρμακα δεν πρέπει να καταναλώνουν μούρα Goji με οποιαδήποτε μορφή – ούτε αποξηραμένα φρούτα, χυμό Goji, μαρμελάδες ή συμπληρώματα διατροφής.

Συνοψίζοντας, όλο και περισσότερα προϊόντα χαρακτηρίζονται ως «Superfoods». Συχνά πρόκειται για μόδα, μερικές φορές για μέτρο μάρκετινγκ και σε άλλες περιπτώσεις έχουν πραγματικά ευεργετική επίδραση στον οργανισμό μας. Να είστε πάντα προσεκτικοί στη χρήση τους και να ελέγχετε ποιο είναι το δυνητικό τους επικίνδυνο δυναμικό.