MAZMUN

• Oq eman – bir nechta ma'lumotlar
• Oq eman po‘sti – ozuqa moddalarining tarkibi
• Eman po‘sti – og‘riq va turli teri muammolariga qarshi
• Kumush eman po‘stining boshqa qo‘llanilishi

• Kumush eman po‘stini qanday ishlatish kerak?

• Oq eman po‘sti – qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar
• Xulosa

Kumush eman ko‘rinishi boshqa daraxtlardan aniq farq qiladi. Uning qalin, tug‘ilgan shoxlari yuqoriga o‘sadigan shoxlari bilan Polshada keng tarqalgan manzara hisoblanadi. Shuning uchun, ehtimol, har birimiz bu daraxtni yaxshi bilamiz. Qiziqarli ko‘rinishi va keng tarqalganligi bilan birga, u bizga yanada ko‘proq narsani taklif qilishi mumkin. Albatta, bu uning xususiyatlari haqida, ular tanamizning funksiyalariga ijobiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin. Kumush eman po‘stidan birinchi marta 1829 yilda salitsin ajratib olingan – bugungi kunda mashhur bo‘lgan salitsil kislotasining oldingi shakli.

Oq eman – bir nechta ma'lumotlar

Kumush eman shuningdek, kumush eman yoki kumush eman deb ataladi. U eman o‘simliklari oilasiga mansub bo‘lib, uning asl yashash hududi Yevropa, shuningdek Osiyo va Shimoliy Afrikaning ba'zi hududlari edi. Bizning mamlakatimizda u keng tarqalgan o‘simlik bo‘lib, ko‘pincha daryo sohillarida, turli yo‘l qirralarida va tuproq juda nam bo‘lgan joylarda uchraydi. Qiziqarli tomoni shundaki, kumush eman deyarli faqat yovvoyi tabiatda uchraydi, uning ko‘plab navlari esa ko‘pincha bezak o‘simliklari sifatida yetishtiriladi. Ulardan biri – yig‘loq eman – bog‘larda juda mashhur daraxt. Eman asrlar davomida qadrlangan dorivor o‘simlik bo‘lib kelgan. Ilgari po‘sti, barglari, sharbati va eman mevalari ishlatilgan. Hozirda esa dorivor tibbiyotda deyarli faqat po‘sti ishlatiladi. Biroq, faqat yosh po‘stning shifo beruvchi xususiyatlari borligini hisobga olish kerak. Shuning uchun uni 2-3 yoshdagi shoxlardan olishadi. Bu ish erta bahorda amalga oshirilishi kerak, chunki shu paytda daraxtda sharbati ko‘proq aylanadi. Bu po‘stni yog‘ochdan ajratishni ancha osonlashtiradi. Kumush eman po‘sti qadimiy yunonlar tomonidan ham ishlatilgan. Hippokrat o‘z asarlarida uni tilga olgan. U artritni davolash va tabiiy og‘riq qoldiruvchi vosita sifatida ishlatgan. Ammo bu xom ashyoning haqiqiy mashhurligi faqat 19-asrda boshlangan. O‘sha paytda eman po‘sti asosidagi preparatlar dorivor tibbiyotda keng qo‘llanila boshlandi.

Oq eman po‘sti – ozuqa moddalarining tarkibi

Eman po‘sti ko‘plab turli faol moddalarga ega. Uni o‘simlik aspirin deb atash bejiz emas. Qiziqarli tomoni shundaki, mashhur dori vositasini tayyorlashda eman po‘sti ekstrakti ishlatiladi. U asosan salitsilglikozidlardan (Salicortin, Salitsin, Populin, Fragilin, Asetilsalitsin) iborat. Ular hazm qilish tizimimizda parchalanib, salitsilalkogolni ajratib chiqaradi, keyin esa u ma'lum salitsil kislotasiga oksidlanadi. Bundan tashqari, unda ko‘plab taninlar, fenol kislotalari va turli qatronlar mavjud. Shuningdek, u minerallar uchun yaxshi manba bo‘lishi mumkin. Masalan, kaliy, natriy va temirni aytish mumkin.

Eman po‘sti – og‘riq va turli teri muammolariga qarshi

Eman po‘sti salitsilglikozidlar yuqori miqdori tufayli asosan og‘riq qoldiruvchi, yallig‘lanishga qarshi, isitmani tushiruvchi va antibakterial xususiyatlarga ega. Bu mashhur simptomlar uchun klassik dorilarga ajoyib va eng muhimi tabiiy alternativa bo‘lishi mumkin. Uni sovuq tushish, gripp va har qanday infektsiyalar uchun qo‘llash tavsiya etiladi. Shuningdek, u revmatik og‘riqlarni yengillashtirishi va bo‘g‘im yallig‘lanishiga qarshi kurashishda yordam berishi mumkin. Eman po‘sti asosidagi preparatlar tashqi qo‘llanilishi ham mumkinligi ta'kidlanadi. Ular teri shikastlanishlarida yaxshi natija beradi va yaralarni bitishini qo‘llab-quvvatlaydi. Po‘stdagi faol moddalar siquvchi va dezinfektsiyalovchi xususiyatlarga ega. Eman po‘sti qattiq akne bilan kurashishda ham yordam berishi mumkin. U teshiklarni tozalaydi, teri tirnash xususiyatlarini kamaytiradi va o‘lik epidermisni olib tashlash jarayonini qo‘llab-quvvatlaydi.

Kumush eman po‘stining boshqa qo‘llanilishi

Kumush eman po‘sti preparatlari uyqusizlikni yengillashtirish, shuningdek turli nevralgiya va migrenni davolashda ham ishlatiladi. Qiziqarli tomoni shundaki, ular premenstrual taranglik darajasini kamaytirishi mumkin. Bundan tashqari, ular tinchlantiruvchi ta'sirga ega bo‘lib, enterit yoki diareya holatlarida juda mos keladi. Shuningdek, eman po‘sti yurak-qon tomir tizimiga ta'sir ko‘rsatishi mumkin. Uni qo‘llash yurak xuruji va boshqa yurak-qon tomir kasalliklari xavfini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin. Qon platalarining ortiqcha yopishishini to‘xtatish orqali qon ivish va arterioskleroz xavfini kamaytiradi.

Kumush eman po‘stini qanday ishlatish kerak?

Kumush eman po‘sti eng mashhur qo‘llanilish shakli damlama hisoblanadi. Buning uchun bir osh qoshiq quritilgan eman po‘stini bir stakan qaynoq suvga soling. So‘ngra aralashmani yopib, taxminan 15-20 daqiqa kuting. Eman choyi shu tarzda kuniga 1-2 marta ichilishi mumkin.

Eman po‘stidan tayyorlangan tinktura ham mashhur. Uni tayyorlash juda oson. Taxminan 100 gramm quruq po‘stni taxminan 500 millilitr 40-60% spirtli kuchli alkogolga soling. So‘ngra tayyorlangan idishlarni 14 kun davomida qorong‘i joyda mahkam yopib saqlang. Ushbu muddatdan so‘ng tayyor tinktura filtrlanib, kichik shishalarga quyiladi. Kuniga to‘rt martadan ko‘p bo‘lmagan miqdorda, oldin suv, choy yoki boshqa ichimlikda eritilgan bir choy qoshiq ichish tavsiya etiladi. E'tibor bering, bu alkogolli eritma bo‘lib, uni ichgandan keyin avtomobil boshqarish tavsiya etilmaydi. Kattalar uchun maksimal kunlik dozasi 12 gramm sof tinktura sifatida belgilangan.

Shuningdek, sho‘rva tayyorlash mumkin. Buning uchun bir osh qoshiq po‘st va taxminan 1,5 stakan sovuq suv soling. So‘ngra tayyor aralashmani qaynating va 30 daqiqa qaynatib oling. Aralashma tayyor bo‘lgach, uni 15 daqiqa sovutib oling. Tayyor sho‘rva suzilib, yangi ichiladi. Kuniga 3 stakandan oshmaslikka harakat qiling. Sho‘rvani tashqi qo‘llash ham mumkin. Gazani sho‘rvaga botirib, teriga kompress sifatida qo‘llang. Shuningdek, eman po‘stini vannaga qo‘shish mumkin. Buning uchun 100 gramm po‘st kukunini 1 litr suvda 20 daqiqa qaynatib oling. So‘ngra tayyor aralashmani vannaga quying.

Oq eman po‘sti – qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar

Kumush eman po‘sti xavfsiz o‘simlik xomashyosi hisoblanadi, ammo uni darhol qo‘llashdan voz kechish kerak bo‘lgan holatlar mavjud. Bu xomashyo asosan bolalar tomonidan ishlatilmasligi kerak. Homilador va emizikli ayollar esa eman po‘sti preparatlarini qo‘llashdan oldin shifokor bilan maslahatlashishlari lozim. Po‘stdagi ko‘plab faol moddalar, jumladan salitsilatlar tufayli dori vositalari bilan o‘zaro ta'sirlar yuzaga kelishi mumkin. Salitsilatlar va shuningdek, steroid bo‘lmagan yallig‘lanishga qarshi dorilar guruhiga allergiyasi yoki sezgirligi bo‘lgan shaxslar albatta qo‘llashdan voz kechishlari kerak. Eman po‘sti astma bronxialning kechishini yomonlashtirishi mumkin. Qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar orasida jigar, buyrak kasalliklari, qon ivish muammolari va oshqozon yoki o‘n ikki barmoqli ichak yaralari ham bor.

Xulosa

Oq eman po‘sti salitsilatlarga boy bo‘lib, tabiiy og‘riq qoldiruvchi, isitmani tushiruvchi yoki yallig‘lanishga qarshi dori sifatida ishlashi mumkin. Ammo bu uning qo‘llanilish imkoniyatlarining oxiri emas. U akne, turli yaralar va yurak-qon tomir kasalliklariga qarshi vosita sifatida ham ta'sir ko‘rsatadi. Yuqori faol modda tarkibi tufayli inson tanasiga keng ta'sir doirasiga ega. Biroq, eman po‘stini qo‘llashda mumkin bo‘lgan xavf va qarshi ko‘rsatmalarni hisobga olish kerak. Chunki faol moddalar bilan ishlaganda potentsial xavfli o‘zaro ta'sirlar yuzaga kelishi mumkin.